De Bilt

Afgelopen zondag 27 januari vond in de centrale hal van Wijkcentrum WVT het eerste debat plaats van een nieuwe debattenserie die de SP-afdeling De Bilt organiseert. Titel van dit debat luidde “Liberalisme en socialisme: vrijheid in het geding?”

Na het welkomstwoord van afdelingsvoorzitter Anne-Marie Mineur en de prachtige inleiding van SP'er Ineke ter Heege, waarin zij de geschiedenis van het liberalisme uit de doeken deed, gingen journalist en SP'er Tiers Bakker en VVD-statenlid Eric Balemans onder leiding van filosoof Harm van der Gaag met elkaar in discussie.

Het begrip vrijheid was het centrale thema van dit debat. Harm gaf de aftrap met de vraag: "Hoeveel vrijheid gun je de ander die niet tot jouw club behoort?"

Tiers: "Vrijheid voor wie? Sommige groepen in de samenleving hebben meer vrijheid dan anderen. Als socialist heb je de verplichting om vrijheid voor iedereen in de samenleving in stand te houden. Je ziet steeds meer mensen in Nederland die keihard moeten werken om hun huur nog te kunnen betalen: de zogenaamde working poor. De huurexplosie is er een duidelijk voorbeeld van dat je in je vrijheid wordt aangetast. Ook bij mensen die steeds flexibeler moeten gaan werken zie je dat hun vrijheid op allerlei manieren wordt aangetast."

Tiers: "Ik vind dat het liberalisme ervoor zorgt dat maar een klein gedeelte van de samenleving zich kan emanciperen en een groot gedeelte helemaal niet. Een van de grootste problemen van het liberalisme is dat dat uitgaat van een negatief mensbeeld. Terwijl het socialisme uitgaat van het goede van de mens. De samenleving en de economie is van ons allemaal en niet alleen van een kleine groep rijke investeerders. Helaas overheerst in Europa het neoliberaal beleid waardoor heel veel mensen worden uitgesloten. Ik denk we een hele harde strijd moeten voeren om dit tegen te gaan."

Eric: "Vrijheid is gekoppeld aan de begrippen gebondenheid en verantwoordelijkheid. Neem de verantwoordelijkheid voor je eigen leven. Iemand die tevreden is met een bijstandsuitkering heeft ook een verantwoordelijkheid naar de samenleving toe. Sommigen hebben hulp nodig om zich te ontwikkelen in de samenleving. Maar - en dan kom je bij het verschil tussen de VVD en de SP - is dat handvat dat je biedt een hangmat of een trampoline? Niet alle oplossingen komen van de overheid. Aan de vrijheidsgedachte zit eigen verantwoordelijkheid gekoppeld."

Tiers is van mening dat het door liberalen gebruikte begrip eigen verantwoordelijkheid mensen juist afdrijft van de samenleving: "Waar gaat het nou werkelijk om in de politiek? Bij de SP gaat om concreet zaken oplossen. Dat zie ik een liberaal niet echt doen. Sterker nog: de solidariteit wordt afgebroken. Neem bijvoorbeeld de voedselbanken. Dat is momenteel de snelst groeiende bankensector van Nederland!"

Op een vraag uit het publiek over hoe een VVD'er aankijkt tegen mensen die in mindere sociale omstandigheden verkeren, antwoordt Eric dat de overheid er met goed onderwijs voor kan zorgen dat je je kunt ontplooien en je talenten kunt laten uitkomen: "Het gaat erom wat je wel kunt."

Dat iedereen nog lang niet uitgepraat was over de stelling: "Hoeveel vrijheid gun je aan een ander?" bleek na wel de pauze. Vragen uit het publiek over het wel of niet belonen van vrijwilligerswerk, huisvesting voor ouderen, marktwerking in zorg en onderwijs en de crisis in Europa werden door de twee debaters uitgebreid beantwoord.

Ook uit deze antwoorden kwamen de verschillende visies van de twee politici op het begrip vrijheid duidelijk naar voren. Waar de VVD het begrip eigen verantwoordelijkheid en kracht van het individu koppelt aan het begrip vrijheid, daar put de SP juist uit de moed en het enthousiasme van - en het vertrouwen ín mensen om vrijheid te realiseren. Mensen maken deel uit van een gedeelde economie en hebben een verantwoordelijkheid naar elkaar. Zet solidariteit in de plaats van eigen verantwoordelijkheid." aldus Tiers.

Als de volgende debatten - over de vakbond, economische theorieën, kunst, zorg en welzijnswerk - net zo interessant zullen worden als dit de debat, dan belooft dat nog heel wat!

Zie ook het artikel in De Vierklank.